Misschien wel de mooiste scène in Dark Star Safari van Paul Theroux. In elk geval de meest aangrijpende. Hij is in Simonstad en wacht op de bus naar Cape National Park. Paul Theroux ziet een man de krant lezen.
| Een paar woorden vielen me op. Boven aan de voorpagina stond de treffende kop: ‘Pessimistische globetrotter wint Nobelprijs.’ ‘Het lijkt erop dat ik de hoogste bekroning heb gekregen,’ mompelde ik, en ik boog me over naar de vreemdeling om hem een nieuwtje te vertellen waarvan hij versteld zou staan. Maar hij had me niet gehoord, en ook mijn zucht ontging hem. Het gevoel kwam en ging, zoals het dreunen van zo’n reddingsvliegtuig dat de drenkeling in zijn rubberbootje net mist: niet meer dan een klein glimpje hoop. Maar niemand verliest echt, want in de Zweedse Loterij kan er maar één de winnaar zijn. (518) |
Het is misschien wel het aangrijpendste stukje van Dark Star Safari. Het confronteert Paul Theroux meer dan ooit met zichzelf: de toekenning van de Nobelprijs voor de literatuur. Hij komt wel heel dichtbij.
In zijn reisverhalen bezoekt Paul Theroux dikwijls Nobelprijswinnaars. Hij begon ermee in De oude Patagonië- Expres, waar hij in Buenos Aires de schrijver Borges bezoekt. Later gaat hij ermee door.
In vrijwel elk reisboek ontmoet hij een (toekomstig) Nobelprijswinnaar. In Dark Star Safari zelfs twee: Naguib Mafouz in Egypte en Nadine Gordimer in Zuid-Afrika. Hij ontmoette Naguib Mafouz al in een eerder reisboek, het boek waarbij hij de Middellandse Zee rondreist: De zuilen van Hercules. Daar bezoekt hij de Egyptische Nobelprijswinnaar in het ziekenhuis. Kort ervoor is er een aanslag gepleegd op de oude schrijver. In Dark Star Safari is de schrijver weer helemaal opgeknapt. Een grote groep mensen heeft zich rond hem verzameld.
Het bezoek aan Nadine Gordimer is ontroerend en daar wordt de oude vriend V.S. Naipaul ook even genoemd. Nadine haalt het boek Geschiedenis van een vriendschap aan waarin Paul Theroux over zijn oude vriend schrijft:
| ‘Ik ben blij dat ik je boek over Naipaul heb gelezen,’ zei Nadine. ‘De besprekingen hadden het me tegengemaakt. Het gaat over jou, niet over hem – en meedogenloos over jou. Het is een heel goed boek.Aan het slot heb ik je toegejuicht. Hij is vrij, dacht ik.’ (435) |
Paul Theroux spreekt er niet over wie de Nobelprijs gewonnen heeft als hij die kop leest. Iedereen weet wel dat het hier om V.S. Naipaul gaat, zijn leermeester, inspirator en vriend. En of hij er helemaal vrij van is, weet ik niet. Het zit aan hem vast en blijft aan hem vast. Wat hij ook doet. Dat viel me in de passage over de Nobelprijs op.
Paul Theroux: Dark Star Safari, Een reis van Caïro naar Kaapstad. Oorspronkelijke titel: Dark Star Safari. Vertaald door Tinke Davids. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas, 2003. ISBN: 90 450 1056 9.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten