15 september 2014

Misschien wel niet leuk

20140914_211001Soms geeft een scène in een boek precies weer waarom je zo walgt van een personage. In Jannah Loontjens’ roman is dat als Mascha haar zoon Oscar van school haalt. Zijn vriendje Wolf mag niet mee, omdat Mascha Wolf en zijn moeder niet mag. Haar zoon Oscar wordt boos.

‘Als Wolf bij me was komen spelen, had hij nu met me gelopen in plaats van mijn stomme moeder.’

Hij is terecht boos. Mascha probeert hem op te vrolijken door over zijn verjaardagsfeestje te beginnen:

Hij zegt niets. Misschien lijkt hij op mij. Maar misschien ook niet.
Ik ben teveel met mezelf bezig, zelfs mijn zoon bekijk ik alsof hij me een sleutel zal geven tot mijn eigen leven. Alsof ik mezelf beter zal begrijpen als ik kan zien hoe het voor hem is om acht te worden, hoe het voor hem zou zijn als zijn moeder op die leeftijd zomaar zou verdwijnen. (221)

Het typeert het verhaal van Jannah Loontjens Misschien wel niet. Het gaat over een groep dertigers met allemaal hun eigen problemen en ongemakken. Ze proberen de werkelijkheid te ontworstelen in drank en drugs. Dat er ook nog kinderen door het verhaal heenlopen, is alleen maar ongemakkelijk.

Met zichzelf bezig
Zij die kinderen moeten opvoeden zijn alleen maar met zichzelf bezig. Mascha heeft een goede baan, twee leuke kinderen en een heel lieve, intelligente vriend, Tom. Toch laat ze haar leven afleiden door WhatsApp en Facebook. Via Facebook chat ze met een Marokkaanse jongen, Rafiq. Ze kent hem niet, maar beleeft met hem veel opwindende momenten via de chat.

En tussendoor speelt het verhaal. Het opent op een drankovergoten avond met vrienden. Ze spelen elkaars begrafenis en houden een toespraak voor de ‘dode’. Als Mascha dit zo ondergaat, staat opeens haar vader voor de deur. Hij heeft vervelend nieuws: haar oma is gestorven.

De dood van haar oma maakt veel in Mascha los. Ze denkt veel na over haar moeder die haar in de steek liet toen ze acht jaar oud was. Ze was van het ene op het andere moment verdwenen en is nooit meer gevonden. Een tragisch verhaal dat door de roman heenloopt, maar waar Mascha niet goed richting aan weet te geven. Is ze wel een goede moeder en loopt zij ook niet voor haar verantwoordelijkheid weg?

Vragenoproeper
Het antwoord is in het boek niet te vinden. De roman is vooral een vragenoproeper en minder een integer portret van een moeder die met haar identiteit worstelt. Mascha is alleen maar bezig om zichzelf zo mooi mogelijk aan de wereld te presenteren, een leuke collega te zijn, een goede moeder, een lieve echtgenote en een aantrekkelijke minnares.

Maar ondertussen is haar leven een zooitje, waarbij haar mobieltje belangrijker is dan het leven. Zo volgt ze al fietsend een Zeppelin om hem op de foto te zetten op facebook. Geen wonder dat ze wordt aangereden omdat ze meer met haar mobieltje in de weer is dan met het verkeer. Als haar baas een paar dagen later de zeppelin laat zien op zijn mobieltje, is ze niet meer geïnteresseerd.

Vat vol ideeën
Dat is de hele roman: een vat vol ideeën, waar het nergens echt tot bruisen komt. Alleen de lezing van Tom over social media vond ik een aardig essay. Het geeft de essentie van de roman weer. Je leest het vluchtig om na afloop snel te drukken op ‘vind ik leuk’ en door te gaan naar het volgende boek.

Om bij het drukken te bedenken dat het misschien wel niet leuk was. Maar dan is het te laat.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over Jannah Loontjens roman Misschien wel niet. We lezen dit boek vandaag bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.

Jannah Loontjens Misschien wel niet. Amsterdam: Ambo/Anthos, 2014. 236 pagina’s. ISBN: 978 90 263 2652 3 Prijs: € 17,99

Geen opmerkingen: