Frans Laarmans komt in de roman Lijmen/Het Been in dienst bij Boorman. Aan de overkant van de straat waar de firma Lauwereyssen gevestigd is, heeft dikke Jeanne haar kroeg. Ze groet Laarmans al als hij de eerste keer bij de firma is geweest met Boorman. Volgens mevrouw Lauwereyssen zou Jeanne het personeel van hun firma opruien.
| Enfin, een mens waar iedereen bij ’t binnenkomen in knijpt, en die hen onder ’t tappen maar steeds gelijk geeft. (110) |
Als Frans Laarmans op onderzoek gaat om te achterhalen van wie de straat is, gaat hij op advies van Boorman bij Jeanne langs:
| Een halfuur later zat ik met Jeanne op mijn schoot en in minder dan geen tijd had ik dertig frank te betalen. Tegen vijf uur keerde ik terug met het bericht dat de gang van de smid was en dat het smeden iedere ochtend om acht uur aan de gang ging. (157) |
Later drinkt hij regelmatig moed in bij dikke Jeanne als hij een nieuwe termijn geld komt ophalen bij mevrouw Lauwereyssen. De laatste keer passeert hij haar raam omdat hij de laatste termijn helemaal zelf mag houden. Hij wordt vergezeld door een engel en een duivel met de stem van Boorman:
| “Je hoeft alles niet naar dikke Jeanne te dragen, kerel. Zet de hoofdsom op mijn bank, dan zal zij aandikken… Hi, hi, hi,” grinnikte de duisternis. (167) |
Laarmans wil mevrouw Lauwereyssen het resterende bedrag schenken, maar dat weigert ze. Ze wil alles tot de laatste cent betalen. Ze weigert ook maar iets van Boorman aan te nemen.
Ik vind de rol van dikke Jeanne in Elsschots roman heel erg treffend. Ik vermoed dat ze zoals mevrouw Lauwereyssen in het begin suggereert, erg makkelijk met haar klanten omgaat. De vriendschappelijke houding waarmee ze met Laarmans omgaat, suggereert dat er iets meer is dan alleen een pilsje bij haar drinken.
Sylvia Kristel
In de verfilming van het boek speelt Sylvia Kristel de bardame. Volgens blogger Dagmar gaat Jeanne wel heel vriendschappelijk met Laarmans om in de film, terwijl dat in het boek niet zo zou zijn. Daar ben ik het volstrekt mee oneens. Ook in het boek gaat dikke Jeanne heel vrij om met Laarmans en je vermoedt dat de twee een verhouding hebben.
Al heeft Sylvia Kristel niet het postuur zoals dat je dat zou verwachten bij het lezen van Lijmen/Het Been. Wellicht dat hiervoor het vervolg Het been heeft bijgedragen aan deze keuze.
Zwaargepoederd
In Het been herkent Laarmans dikke Jeanne namelijk niet als hij in het café binnenstapt waar ‘een zwaar gepoederde lichtblonde vrouw op jaren’ voor ’t venster zit te breien. Hij vraagt aan haar hoe lang Jeanne al uit de zaak is, maar hij ziet niet dat het de Jeanne zelf is met wie hij spreekt. Een suikerziekte heeft haar sterk vermagerd:
| “Veel te zwaar was ik,” concludeerde zij, “want ik heb nog meer dan genoeg.” En de proef op de som zettend duwde zij in haar leden zodat het restant van haar boezem weer tijdelijk tot boven in haar korset opwentelde. (205) |
Ze laat daarna trots de plaquette zien die het personeel van de firma Lauwereyssen aan haar gegeven heeft. De foto ziet Laarmans duidelijk, is uit een Wereldtijdschrift geknipt.
Verder komt Jeanne Vermeersch niet meer voor in Het been. Daar draait het vooral om de berouwende Boorman die kostte wat kost het afgetroggelde geld aan mevrouw Lauwereyssen wil teruggeven.
Willem Elsschot: Lijmen/Het Been. Bezorgd en toegelicht door Peter de Bruijn. 4e druk als Atheneum Pocket. Amsterdam: Atheneum-Polak & Van Gennep, 2010. ISBN: 978 90 253 6767 1. 268 pagina’s.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten