18 februari 2015

Piano's en keukenliften

image

Ik las laatst weer Lijmen/Het been van Willem Elsschot. Een kleine twee jaar geleden las ik het ook. Toen uit het dikke verzameld werk. Nu zag ik het in een handzame editie van uitgeverij Atheneum – Polak & Van Gennep. Het exemplaar nodigde mij gelijk uit de roman van Elsschot opnieuw te lezen.

In eerste instantie viel dat tegen. Het kostte mij best veel moeite erin te komen. Pas op het moment dat de Firma Lauwereyssen een rol gaat spelen, komt het verhaal prachtig op gang. Ik liet mij meenemen in de droogkomische stijl van Willem Elsschot.

Het begon voor mij echt leuk te worden als Laarmans de prospectus voor Lauwereyssen voorleest. Hij heeft hiervoor een oud artikel gebruikt dat voor een pianofabriek was. Hij is vol lof in het artikel over producent van keukenliften. Het woord piano heeft Laarmans overal vervangen door keukenliften, behalve op één plek. Hij leest voor:

“die dan ook beseffen,” viel ik in, ‘dat Lauwereyssens fabriek een waar industrieel paradijs is. Wie er eenmaal werkt, gaat niet meer weg, zodat dezelfde mensen reeds jarenlang dezelfde taak verrichten en zich geleidelijk hebben opgewerkt tot een weergaloze bedrevenheid. Het mag dan ook gezegd worden dat Lauwereyssens piano’s…”
“Keukenliften,” verbeterde Boorman kortaf.
“…dat Lauwereyssens keukenliften,” hervatte ik als de bliksem, (122)

Je ziet de twee mannen naast elkaar zitten tegenover Pieter Lauwereyssen en zijn zus. De vergissing wordt niet opgemerkt en de Lauwereyssens bestellen 100.000 exemplaren van het Wereldtijdschrift.

De acquisitiefraude die Boorman en Laarmans plegen, gaat in het tweede boek Het been de slinkse Boorman parten spelen. In het vervolgboek probeert hij zijn geweten schoon te krijgen door mevrouw Lauwereyssen het geld dat hij haar afhandig heeft gemaakt, terug te geven. Zij weigert in alle toonaarden, maar Boorman geeft niet snel op.

Willem Elsschot: Lijmen/Het Been. Bezorgd en toegelicht door Peter de Bruijn. 4e druk als Atheneum Pocket. Amsterdam: Atheneum-Polak & Van Gennep, 2010. ISBN: 978 90 253 6767 1. 268 pagina’s.

Het boek Lijmen/Het Been was het 9e boek van 2015 dat ik las voor het project #boekperweek

Geen opmerkingen: