01 februari 2015

Papieren tijgers

image

Heerlijk zijn de essay’s van Gerrit Komrij. In zijn boek Papieren tijgers staan veel bijdragen die de schrijver in de jaren ’70 schreef. Hij schrijft over literatuur, kunst en architectuur. Het accent ligt wel op de literatuur.

Een paar beroemde besprekingen staan erin. Zoals de besprekingen over boeken van Hotz en Mulisch. Vooral de vorm waarin hij de verhalenbundel Dood weermiddel van Hotz bespreekt, is mooi. Komrij krijgt een vriend aan de telefoon maar wil eigenlijk niet gestoord worden, want hij leest zo’n mooi boek. Vervolgens produceert hij de ene loftuiting na de andere.

Maar dat is een uitzondering. Komrij doopt zijn pen regelmatig in vurig gal. Met een groot gevoel voor humor smeert hij zijn kritiek over de literaire boterhammen. Zo schrijft hij over Huub Oosterhuis:

Het is het geraaskal, het gestamel, dat ware poëzie moet suggeren. Het is het gepreek dat je dankzij schijnpoëzie dingen kan vertellen als ‘God is een cirkulatiepunt. God is een knipoog van herkenning.’ Ja, m’n fiets. God is de dynamo van de herdrukken van Oosterhuis. (134)

Komrij schrijft prachtig mee in de metafoor van Huub Oosterhuis, wat erg humoristisch overkomt. Zo passeert een stoet aan joligheid voorbij in de bijdrages van Komrij. In een bijdrage over analfabetisme suggereert de dichter dat je het met analfabetisme best een eind kan schoppen.

Het voorbeeld van André van der Louw bewijst ons dat iemand, zonder ooit en boek te hebben gelezen, nog heel goed een burgemeester kan worden van ’n middelgrote gemeente. (45)

Heerlijk. Of wanneer hij tevreden vaststelt dat hij dankzij Van Agt eindelijk weet waar hij voor of tegen is. Als Van Agt tegen is, dan is hij voor. Deze methode kun je ook toepassen op de inrichting van je huis. Bedenk welke meubels je vijand in huis heeft en gooi die Oisterwijkse kloostertafel meteen het huis uit. Terloops merkt Komrij op dat die tafel, de Albert Mol onder de meubels is. Altijd beledigend.

Gerrit Komrij: Papieren tijgers. Amsterdam: Uitgever De Arbeiderspers, 1978. ISBN: 90 295 2708 0. 234 pagina’s.

Geen opmerkingen: