31 januari 2015

Het boekenparadijs

image

Een klein jaar geleden dreigde de grote boekhandelketen Polare om te vallen. Nauwelijks twee jaar daarvoor waren de boekwinkels van Selexyz en De Slegte bij elkaar gevoegd. Een bijzondere samenvoeging, vond ik. Zou een mooi fenomeen als De Slegte niet om zeep geholpen worden?

Best wel lef om daar ook een boek over te schrijven. Het boek lijkt jaarlijks minder kopers te hebben. De boekwinkels worstelen met een markt waar jaarlijks de procenten van af vliegen. Het kost grote moeite voor boekwinkels om overeind te blijven. En niet alleen boekwinkels hebben het moeilijk, ook uitgeverijen moeten vechten voor hun behoud.

Het boek Het boekenparadijs probeert de opkomst en ondergang van het boekenketen Polare te beschrijven. Het bestrijkt gelukkig niet zoveel tijd om er heel veel intriges bij te fantaseren. Het boek van Hanneke Chin-A-Fo en Toef Jaeger maakt een mooie reconstructie van deze tijd. Aan de hand van interviews met de betrokkenen en gesprekken die de twee NRC-redacteuren hadden met de mensen in en rond dit grote boekenketen.

Het verhaal van Polare is even spannend als treurig. Twee mannen zonder passie voor boeken – ze spreken over ‘boekjes’ – maar met een groot idee voor de boekhandels van Selexyz. Paul Dumas en Maurits Regenboog weten met geleend geld het fortuin bij elkaar te krijgen dat nodig is om doe hele boekwinkelketen over te nemen. Bovendien krijgen de avonturiers het voor elkaar dat het Centraal Boekhuis voor een periode de leveringsvoorwaarden verruimt.

Dat het ondanks al deze gunstige dingen toch mislukt. En niet zomaar een beetje, maar heel erg. Dat verbaasde mij destijds het meeste. De directie kreeg een riant salaris, maar het lukte de directeuren niet om de boekverkoop gelijkte tred te laten ophouden met het dalende markt. Ze blijven ver achter op de instortende boekenmarkt.

Het wachten is hoe lang de laatste stuiptrekking duurt. Dat gaat sneller dan verwacht. Zeker ook omdat de directeuren hun afspraken niet na komen. Dat geeft de genadeklap. Ze weten te weinig van boeken, ontberen de passie voor het boek en zijn meer bezig met geld dan met het product dat ze verkopen.

Na het faillissement belandt de boekwinkel waar ze hoort te zijn: klein en deskundig. Hier kan geen grote investeerder als ProCures tegenop. Daarmee is het verhaal van Het Boekenparadijs een boek dat onverwacht toch goed afloopt. Het besef dat je zomaar zonder boekwinkel kunt komen te zitten. Al is het de grote vraag hoeveel van de in dit boek genoemde boekwinkels zullen overleven.

Hanneke Chin-A-Fo & Toef Jaeger: Het boekenparadijs, De opkomst en ondergang van de grootste boekenhandelsketen in Nederland. Amsterdam: Ambo Anthos, 2014. ISBN: 987 90 263 2830 5. 218 pagina’s. Prijs: € 17,99.

Geen opmerkingen: