De schrijver Proust is van de geur, gekoppeld aan de herinnering. In zijn grote herinneringswerk À la recherche du temps perdu ruikt een personage iets en een heel aangrijpende, intense herinnering komt boven. Het wordt vaak aangehaald in de literatuur maar ook daarbuiten. Veel schrijvers halen Proust aan voor de intense beleving van de herinnering, gekoppeld aan de zintuigen, in het bijzonder geur en smaak.
In De grote goede dingen doet Alma Mathijsen hetzelfde, maar dan omgekeerd. Ze heeft het over de geur van haar vaders vingers. Ze roken altijd naar sigaretten. Ze probeert aan de hand van die geur de herinnering van haar vader op te roepen:
| Soms rook ik om aan mijn vingers te ruiken, om te herinneren. Toen ik voor de eerste keer zelf een sigaret opstak, lukte dat nog. Nu niet meer, nu ruik ik alleen de tabak, de herinnering heeft zich losgeweekt van de geur. Ik heb de herinnering te vaak opgeroepen, de rek is eruit. (29) |
Hier haalt de vertelster heel mooi de ‘ruikende Proust’ aan in een poging de herinnering op te roepen. Het is zeer beperkt houdbaar, merkt ze. Elke sigaret die ze rook om haar dichter bij haar vader te brengen, brengt hem juist verder van haar weg. Ze kan haar vader niet eindeloos naar zich toehalen. Hij is er niet meer.
De eindeloos herhaalde herinnering, het ophalen van de oude verhalen, halen hem niet meer dichterbij, maar verder weg. Een confronterende constatering. Hetzelfde effect heeft de vondst van de violofoon zelf ook. Het mag dan wel het instrument zijn waar haar vader heel mooi op speelde. Het draait in De grote goede dingen om de zoektocht naar het verleden. Niet om de voorwerpen. Die zijn beperkt houdbaar. Dat is afscheid nemen.
Alma Mathijsen De grote goede dingen Amsterdam: De bezige bij, 2014. ISBN 987 94 234 8844 6. Prijs: € 17,90. 176 pagina’s.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn tweede bijdrage over De grote goede dingen van Alma Mathijsen. We lezen dit boek op vandaag bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten