Zwanger van een gedicht

In Ingmar Heytzes nieuwe dichtbundel De man die ophield te bestaan is het lyrisch ik meer dan zwanger van een gedicht. Hij vult de bladzijden met het lief en leed van het zwanger zijn. De machteloosheid van de man en tegelijkertijd zoekt hij naar bevestiging. Hij heeft weldegelijk ook een bijdrage aan het prille gezinsgeluk.

De nieuwe dichtbundel van Ingmar Heytze laat ook duidelijk zien in welke fase van het leven hij beland is: die van het naderende vaderschap. Op overtuigende wijze volgt het lyrisch ik de verschillende fases die bij het krijgen van kinderen gepaard gaan. Van de eerste echo, het inrichten van de babykamer, de bije doos tot aan de geboorte.

Vertwijfeling en verwachting

Elke onderdeel van de zwangerschap vult het lyrisch ik met een nieuw gedicht. Hij weet hierbij heel mooi en treffend de vertwijfeling, onzekerheid en verwachting naar de nieuwe levensfase te verwoorden. Dat gaat van het timmeren van het ledikantje tot aan het meeleven bij de vele echo’s die gedurende de zwangerschap gemaakt worden.

Gelukkig weet Ingmar Heytze tussendoor ook gevoelige dichtsnaren te raken. Zoals het gedicht Smalfilmjaren waarin hij refereert naar de filmer zijn vader:

[…]. Mijn vader, eeuwig buiten beeld, plakt ons leven aan elkaar. Regie, montage. Lijm en schaar. (14)

Hij weet hier een mooi beeld op te roepen van zijn eigen jeugd waarbij zijn vader alles filmde en zelf buiten beeld bleef. De ratelende projector, de korte fragmenten en de stilte waarin de film speelt. Een herinnering van een kind uit de jaren ’70. Herinneringen die naadloos aansluiten op de liedjes van Spinvis. Deze zanger uit Nieuwegein zinspeelt op dezelfde soort beelden.

Monster

En dat kind krijgt nu zelf een kind. Je leest de vertwijfeling die je zelf als toekomstig vader ook voelt. Is het leven straks na de bevalling nog wel hetzelfde en misschien zit er wel een monster in haar buik zoals in het gedicht Nekplooi:

Je maakt een kind om te vergaan. Ik was er zelfs soms liever niet geweest. Maar dan, wie weet wie later naar de sterren springt, de redeloze aarde redt. Wie de nieuwe Breivik baart. (27)

Dichtregels die regelrecht naar regels uit een liedje van – geloof ik – Annie M.G. Schmidt verwijzen. Hierin zingt ze dat elke moeder hoopt een beroemd kind te baren. Misschien wordt hij wel professor, schrijver of president. Dat hij net zo goed een dief of moordenaar kan worden, vergeet ze liever. Daarvoor zet je geen kinderen op de wereld. Ingmar Heytze geeft er zijn eigen draai uit onze tijd aan door het monster Breivik aan te halen.

Zo deint Ingmar Heytze mee op de golven van zijn levensfase. Elke nieuwe fase krijgt een eigen dichterlijke dimensie. Dat levert nu mooie gedichten op die ik elke aankomend vader van harte zou aanbevelen. De bundel De man die ophield te bestaan geeft een mooi beeld van een even mooie tijd, die bij mij een gevoel van weemoed oproept van een tijd die geweest is. De tijd van de verwachting.

Ingmar Heytze: De man die ophield te bestaan. Gedichten. Amsterdam: Uitgeverij Podium, 2015. ISBN: 978 90 5759 698 8. Prijs: 16,50. 56 pagina’s.

Een perfecte dag voor literatuur

Dit is mijn bijdrage over De man die ophield te bestaan van Ingmar Heytze. We lezen dit boek op vandaag bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.