02 juli 2015

Zwakke schakels

image

De andere personen in Het kruis op de berg beschrijft Constant van den Heuvel op een andere manier dan dominee Ader. De andere mannen zijn ook jonger waardoor ze een minder prominent levensverhaal hebben weten op te bouwen. Gelukkig lost Constant van den Heuvel die leemte op door veel andere informatie te geven.

Met het verhaal van Philip de Leeuw vertelt  Constant van den Heuvel het verhaal van de Joden in Nederland. Hij weet aan de hand van interviews met ondermeer Betty de Leeuw heel aangrijpend te vertellen over hoe het de Joden verging. Hoe moeilijk het is voor de luitenant om stand te houden in een wereld vol Jodenhaat.

Het verhaal van Philip de Leeuw loopt evenwijdig met het verhaal van dominee Ader die enkele Joden in de pastorie laat onderduiken. Het is erg riskant, vertelt Constant van den Heuvel. Zeker ook als er een meisje in huis komt dat last heeft van hysterische aanvallen. De ondergrondse is bang dat haar aanvallen de hele zaak zullen verraden.

Die angst is niet ongegrond. Vaak verraadt de zwakke schakel de rest van de groep. Dat zie je ook gebeuren bij de aanslag bij de spoorbaan bij Utrecht. De groep wordt geleid door de ervaren Philip. De onervaren Machiel Balk wil ook mee. De jongen weet zich niet stil genoeg te houden als de lamp van de Bahnschutz op hem schijnt.

Hij springt op. De patrouille – waarschijnlijk bestaand uit twee of drie landwachters – ziet het en opent het vuur. De voorgeschreven waarschuwing zal er wel niet bij geweest zijn. Machiel wordt geraakt. (101)

Machiel wordt zwaargewond meegenomen voor verhoor. Die nacht komt een arrestatieteam Philip halen. Als door een wonder wordt zijn vrouw Betty vrijgelaten. Ze is vrijgepleit door door haar man Philip. Dat geldt niet voor hemzelf. Hij zal 2 weken later samen met de leider van de verzetsgroep uit Bilthoven Pieter ter Beek wordt neergeschoten bij Veenendaal.

Constant van den Heuvel: Het kruis op de berg, De fusillade van 20 november 1944 tussen Rhenen en Veenendaal. Utrecht: Uitgeverij Matrijs, 2015. ISBN: 978 90 5345 493 0. Prijs: € 17,95. 176 pagina’s.

Bestel het boek via Uitgeverij Matrijs

Geen opmerkingen: