Het drama van de broers De Witt komt uiteraard langs. Het is de schandvlek die kleeft aan deze plek. Hoe het volk zinde op wraak na de aanval van 4 buurlanden op Nederland. Het volk lynchte de regent en zijn broer vlak naast de Gevangenpoort. Of de toekomstige stadhouder Willem III het volk heeft opgejut, is nooit bewezen.
Dan volgt nog het meest onwaardige: de lichamen van de broers De Witt zijn uit elkaar gerukt. Het publiek nam de losse lichaamsdelen mee naar huis als talisman, at het op of verkocht het. De tong van Johan en de vinger van Cornelis zijn nog bewaard gebleven.
Een gruwelijk verhaal uit de Nederlandse geschiedenis. Een politieke moord die zijn weerga niet kent. Hoe de volkswoede zich richt tot de bestuurders. De grimmige sfeer van toen is nooit meer iemand zo fataal geweest. Al denken we er soms aan bij de gebeurtenissen van Pim Fortuyn en Theo van Gogh.
Dan lopen we verder omhoog de oude stokzolder op. Het woord stok, betekent net als het Engelse stock, voorraad. Achterin op de zolder is een cel gebouwd voor iemand die later levenslang kreeg. Celstraffen waren niet gebruikelijk in de tijd van de broers De Witt.
Het was veel normaler om lijfstraffen te geven. Of iemand mocht de hele dag aan de schandpaal vastgeketend staan. Net als de andere middelen als radbraken, het afhakken van lichaamsdelen en brandmerken. Allemaal straffen die veel om het lijf hadden en waarvan het nut niet bewezen is.
Net als het afdwingen van een bekentenis. Daarvoor dalen we weer helemaal af tot in de kelder waar de beul gevangenen martelde om een bekentenis af te dwingen. Hier kreeg Cornelis de Witt ook verschrikkingen te verduren in de hoop dat hij de moordplannen op stadhouder Willem III waarvan hij beschuldigd werd, zou bekennen.
Hij bekende niet, waardoor zijn broer hem moest ophalen toen de rechter bepaalde dat ze verbannen werden uit Holland. Het werd uiteindelijk hun dood toen het volk de Gevangenpoort wist binnen te dringen.
Zo stappen we een beetje onthutst de Gevangenpoort uit. Ik voelde me best unheimisch in die ruimtes. Vooral de martelkamer, het gajol en de kamer van de rijke gevangenen ademde een onprettige sfeer. Het leek wel of de doden spraken over het onrecht dat ze was aangedaan.
Of het klopt, weet ik niet. Het is geschiedenis, het verhaal van gebeurtenissen die niet vergeten mogen worden. Iedereen die hard roept dat lijfstraffen of zelfs de doodstraf weer moeten worden ingevoerd, zou hier naartoe moeten.
Met een klein beetje voorstellingsvermogen spelen de gruwelen die hier hebben afgespeeld voor je op je netvlies. Ik had er weinig voor nodig om het te zien, de schreeuwen te horen en de pijn te voelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten