17 februari 2011

Computer of mens?

Is de computer slimmer dan de mens? Het bericht van de computer die een mens verslaat, slaat in als een bom. Al is het een spelletje, het roept wel weer een oude en vertrouwde discussie op. De gedachte aan computers als zelfdenkende wezens die langzaam meer en meer macht naar zich toetrekken en daarmee de wereld veroveren. Het angstbeeld sloeg in het verleden regelmatig toe, maar nu hoor je er weinig mensen meer over.

Als kind had ik een vriendje dat helemaal wild was van alles wat techniek, computers en kennis betrof. We zagen elkaar weinig, maar soms logeerden we bij elkaar en dan konden we ons in allerlei discussies begeven. Het was ergens in de tijd dat computers in huis nog niet waren. Iemand als Chriet Titulaer vertelde over de technieken en de komst van computers in huishoudens en het leven van de alledaagse mens.

Hij vroeg mij eens wie er slimmer was: de mens of de computer. We waren allebei filosofisch ingesteld, hij wat sterker technisch georiƫnteerd, ik wat meer gedacht vanuit het verhaal. Want als een computer inderdaad meer wist dan een mens, dan legde de mens het altijd af tegen zijn zelfgemaakte product. Hij was immers de maker van het product. Dan kon hij nog altijd de stekker eruit halen.


Ik kan dat nog steeds niet geloven. Computers ontbreekt nog altijd een wezenlijk element: gevoel. Al werken ontwikkelaars hard aan een robot die reageert als een dier en bijvoorbeeld bij strelingen heel vertederend kijkt, of zachte geluidjes maakt. Ondanks dat is de echte robot met gevoel er nog altijd niet.

Wat er wel gebeurt en in die zin wel verontrustend is, is dat computers een steeds belangrijkere rol in ons leven vervullen. We leven voor een groot gedeelte in een virtuele wereld, een wereld die uit letters, enen en nullen bestaat. Een wereld die niet eens in papier is uit te drukken. We schrijven en lezen meer mails dan ooit en zijn daar een groot deel van de (werk)dag mee bezig.

De kachel gaat via een computer aan en uit, de trein rijdt niet alleen op stroom, maar op een computer. De mens zit soms alleen nog aan het stuur, maar als de computer uitvalt, rijdt de trein niet. Zo wordt ons leven meer en meer beheerst door computers en in die zin is de computer het aan het winnen van de mens. Zonder stroom doet een computer het niet, zonder computer doet een mens het niet...

Of heb ik het toch mis? De mens kan nog altijd de stekker eruit trekken. Op het moment dat dat niet meer kan, dan heeft de computer het echt gewonnen van de mens...

Geen opmerkingen: