Schorriemorrie doet huiliehuilie

Het 'schorriemorrie' van Frederiksoord

Het taalgebruik van Geert WIlders is het bestuderen waard, zo kwam hij vandaag in het nieuws met de aanduiding 'schorriemorrie'. Een halfjaar geleden beschuldigde hij de linkse oppositie en Femke Halsema in het bijzonder nog van 'huiliehuilie'. Een woord dat je volgens de taalprofessor aan elkaar schrijft.

18e eeuws schelden

Een beetje archaïsch komt het wel dat 18e eeuwse schelden dat Wilders bezigt. 'Schorriemorrie' of: 'schorrimorrie' of 'schorremorrie' zoals het WNT het noemt, is zo omstreeks 1700 in het Nederlands doorgedrongen en stamt af van het Perzisch-Turkse woord: 'šurmur' wat herrie of verwarring betekent. Mogelijk is het woord via het Hoogduits en Zuid-Slavisch tot het Nederlands doorgedrongen. De bronnen waarin het woord het eerst genoemd wordt, stammen uit de 18e eeuw. Latere etymologische woordenboeken bevestigen deze aanname.


Van Dale meent dat het mogelijk verbasterd is uit schorem. Dit is een gedachte die ik bij het horen van 'schorriemorrie' ook had, maar de bewering van het WNT is aannemelijker omdat 'schorem' een veel jonger woord is. Volgens hetzelfde WNT is de etymologie van 'schorem' precies omgekeerd: 'schorem' is juist afgeleid van 'schorremorrie'.

Strafoorden

Overigens is de gedachte aan de strafkolonie ook niet nieuw. Zoals NRC.nl terecht opmerkt is het Pauperparadijs een voorbeeld waarbij het gepeupel uit de samenleving werd verbannen. Overigens bezoekt Jacob van Lennep in 1823 ook verschillende strafoorden en koloniën in Drenthe. In zijn reisverslag is hij niet zo enthousiast over de vaak erbarmelijke omstandigheden waaronder deze kansarmen van de samenleving moesten zien te overleven. Het initiatief onder auspiciën van de Maatschappij van Weldadigheid.