Ik verklapte het laatst al: tijdens de dagen voor en na kerst heb ik De avonden weer gelezen. De laatste 10 dagen van het jaar zijn goed te gebruiken om uitgerekend dit boek te lezen. De avonden speelt namelijk precies in de laatste 10 dagen van het jaar.
Het verhaal staat helemaal in het teken van de donkere dagen rond kerst. De mistroostigheid druipt van de bladzijden. Het weer in het boek verschilt nauwelijks van het weer buiten. En de werkelijkheid van het verhaal komt gewoon veel beter aan. Bovendien is het erg makkelijk te doen: elk hoofdstuk behandelt een dag.
Ik heb al vaker De avonden gelezen in de periode dat het boek speelt. Wat ik nog niet eerder deed, is de novelle De hondenkoning van Walter van den Berg lezen in dezelfde periode. Het debuut van Walter van den Berg speelt namelijk in precies dezelfde periode. Al beslaat het net 1 dag meer. De novelle begint een dag eerder, namelijk op 21 december.
Bij de verschijning vergeleken recensenten het boek gelijk al met De avonden. Een schrijver die zijn verhaal in dezelfde periode laat spelen, ontlokt deze vergelijking snel. Zeker ook als de hoofdstukken de datum als kop hebben gekregen. Als de verveling er eveneens in centraal staat. Net als de hoofdpersoon een enigszins zonderling figuur is.
De vergelijking houdt daar niet mee op. Het drukt weldegelijk de sfeer uit van de laatste dagen van het jaar. Het kantoor speelt hier een grotere rol dan in De avonden. Het kerstpakket en de lege gangen in de laatste werkweek van het jaar spreken tot de verbeelding. Het ademt precies de verveling zoals die in deze tijd opdoemt.
De hoofdpersoon Eug is een enigszins zonderling figuur. Hij heeft wel vrienden maar die vrienden beïnvloeden hem negatief. De gesprekken bij Walter van den Berg zijn absurd op hun eigen manier. Net als de bijzondere situaties met meisjes die heel treffend worden beschreven. Allemaal verschillen met De avonden van Gerard Reve. Gelukkig maar.
Ik weet dat Walter van den Berg diverse pogingen heeft gedaan af te rekenen met het idee dat zijn boek geïnspireerd is op De avonden. Natuurlijk is het een heel ander boek. De vergelijking die ik hierboven trok, is net zo goed een verschil tussen de boeken. De stijl, het verhaal en de opbouw van de 2 boeken staan mijlenver uit elkaar.
Toch weten allebei de boeken heel goed de sfeer rond kerst uit te drukken. Daarmee sluit het naadloos aan bij de tijd van het jaar. En daarmee is het een leuk boek om in dezelfde tijd dat het speelt te lezen. Dezelfde mistroostigheid en treurigheid. Zeker ook omdat het zowel Frits in De avonden als Eug in De hondenkoning niet lukt hier weerstand tegen te bieden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten