De roman Firmin is meer dan een verhaal over een rat in de grote stad. Het vertelt het verhaal van de stad Boston die langzaam ten prooi valt aan de projectontwikkelaars. De oude stad wordt platgegooid om vervangen te worden door nieuwbouw.
De verteller – de rat Firmin – weet het heel mooi te vergelijken met een stad in oorlog. De rat trekt de vergelijking met het bombarderen van de steden in de Tweede Wereldoorlog. Volgens de verteller zoekt de gemeente iemand met ervaring om de gewortelde stad te ontdoen van haar gebouwen.
| Uiteindelijk vonden ze Edward Logue, bijgenaamd de Bommenwerper. Hij had tijdens de Tweede Wereldoorlog als kanonnier aan boord van een B-24 gediend en had dus persoonlijk ervaring opgedaan in het grootste stadsvernieuwingsproject uit de menselijke geschiedenis. Om dat te laten zien, stuurde hij de burgemeester en het gemeentebestuur foto’s van Stuttgart en Dresden met de opmerking: ‘Ik kan ervoor zorgen dat Scollay Square er net zo uit komt te zien.’ Hij werd meteen aangenomen. (80) |
Een treffende vergelijking, die overigens vaker gemaakt wordt als het over stadvernieuwing gaat. Oorlogen zijn veel minder een bedreiging voor een stad, dan een gemeentebestuur.
Veel gemeentebesturen denken hun naam te vestigen door de binnenstad te verwoesten en foeilelijke gebouwen daarvoor te herplanten. Geen grotere vergissing, want de lelijke gebouwen houden niet lang stand, terwijl degelijke monumentenzorg de stad behoedt voor die lelijkheid.
De rat zet zijn vergelijking voort. Als uiteindelijk een deel van Scollay Square tegen de vlakte gaat:
| Vanuit het raam zag ik een vlakte vol puin, die tot aan de horizon reikte. Het uitzicht had veel weg van foto’s van Hiroshima. (184) |
Alles is weg en maakt plaats voor foeilelijke hoogbouw. De stad wordt er niet beter van, alleen de portemonnee van de projectontwikkelaars. Het gemeentebestuur heeft haar eigen stad verwoest. Daar is geen vijand voor nodig geweest.
Sam Savage: Firmin, Belevenissen van een grootsteedse onderkruiper. Oorspronkelijk titel: Firmin, Adventures of an Metropolitan Lowlife. Vertaald uit het Engels door Hans Vierdag. Uitgeverij Signatuur, 2009. ISBN: 978 90 5672 287 6. 198 pagina’s.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten