In zijn boek Invloed, De zes geheimen van het overtuigen haalt Robert B. Cialdini de zelfmoord aan in het hoofdstuk over sociale bewijskracht. Het gaat om het Werthereffect. Wanneer een zelfmoord in de media aandacht krijgt, plegen in de periode na de publicaties meer mensen zelfmoord dan zonder de media-aandacht. Cialdini noemt het Werther-effect als hij spreekt over imitatiegedrag.
De naam van dit effect komt van de roman Die Leiden des jungen Werther van Goethe. De hoofdpersoon pleegt zelfmoord en na de verschijning van het boek overspoelde een water zelfmoordgolf Europa.
In zijn boek over overtuigen gaat Caildini nog verder dan duidelijk bewezen zelfmoord. De onderzoeker David E. Phillips die hij noemt in zijn boek stelt dat na een artikel over zelfmoord ook meer dodelijke ongevallen zijn.
Sterker nog: in de periode na de publicatie sterven er meer mensen bij ongelukken met auto’s en vliegtuigen dan in een andere periode. Ook zou het aantal eenzijdige ongelukken met auto’s waarin alleen een automobilist zit, enorm toenemen.
Ik vind het gevaar dat hier een spel met de statistieken gespeeld wordt, wel erg groot. Niet elk eenzijdig ongeval is een zelfmoord en soms is er niet een duidelijke aanwijzing. Maar op zich is het Werther-effect wel genoeg om dit vreemde sociale gedrag te illustreren.
Het Werther-effect is lange tijd de reden geweest voor media om niet uitvoerig aandacht te besteden aan zelfmoord. Dat lijkt nu zeker niet het geval. Een bekende Nederlander die de hand aan zichzelf legt, krijgt uitgebreid aandacht in de media. Het Werther-effect lijkt ze niet te weerhouden om erover te berichten.
Soms heeft media-aandacht juist een positief effect. Zo leverde de zelfmoord van de piloot waarbij hij al zijn passagiers mee de dood in trok, nieuwe veiligheidsmaatregelen op om dit soort verschrikkelijke ongelukken te voorkomen. Overigens was deze daad niet nieuw, Cialdini noemt het ook.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten