23 september 2015

Geletterde rat

image

De rat in de roman Firmin ontwikkelt zich langzaam maar zeker tot een geletterde rat. Verslindt hij aanvankelijk vooral letterlijk boeken, later weet hij de letters zelf meer en meer te waarderen.

Hij beseft zich dat hij misschien iets te vroeg begonnen is aan de wereldgeschiedenis in 4 delen, de bijbel, de koran, het Tibetaanse dodenboek, Kant, Hegel en de literatuurgeschiedenis.

Toegegeven, ik werkte dit allemaal naar binnen voordat ik er klaar voor was. Ik kan me nog goed herinneren, en zelfs vóélen, hoe ik als jongeling kromgebogen in een donker hoekje van het bed van gesnipperd papier (mijn toekomstige maaltijden) lag, met mijn voorpootjes om mijn belachelijk opgezwollen buik geklemd. Kermend van de pijn – o, wat een verschrikkelijke pijn! – onderging ik steeds heviger krampen, die zich gravend en draaiend een weg baanden door mijn sidderende darmen. (26)

Later zal hij iets voorzichtiger omspringen met alle wijsheid in de boeken. Hij zal ze niet meer letterlijk verorberen en neemt alleen de letters tot zich. Bij een bezoek aan de bovengelegen boekwinkel ontdekt hij namelijk dat hij de rugtitels van de boeken in de kasten zonder enige moeite kan lezen.

De rat Firmin groeit op met een drankzuchtige moeder en broers en zussen die zich weinig om de boeken bekommeren in de winkel waar ze wonen. Zijn familie is meer geïnteresseerd in de straat en wat daar te vinden is. Voor Firmin is dat het minder interessante deel van het leven.

Zijn broers en zussen en moeder laten hem in de steek. Hij blijft wonen onder de boekwinkel van Norman. Hij nestelt zich in een plekje in het plafond en bespiedt de boekhandelaar. Hij weet zich ternauwernood te handhaven als Norman Shine hem ziet en rattengif legt. Firmin eet een hapje en is er goed beroerd van, maar weet het te redden.

Sam Savage: Firmin, Belevenissen van een grootsteedse onderkruiper. Oorspronkelijk titel: Firmin, Adventures of an Metropolitan Lowlife. Vertaald uit het Engels door Hans Vierdag. Uitgeverij Signatuur, 2009. ISBN: 978 90 5672 287 6. 198 pagina’s.

Geen opmerkingen: