16 augustus 2016

Drankprobleem

img_20160811_205559.jpgDe roman Advocaat van de hanen leest als een heuse detective. Daarbij zit de roman ook literair gezien buitengewoon vernuftig in elkaar. Het drankprobleem van de advocaat Ernst Quispel passeert de revue. Hoe een verslaving zijn carrière kapot maakt. Daarnaast speelt een rol hoe hij gebroken heeft met zijn familie vol advocaten en de vader die zich aan het eind ontfermd over de zoon.

Ernst Quispel heeft op alle fronten verloren. Tegelijk weet Van der Heijden op een heel bijzondere manier het verhaal van de Tandeloze tijd door deze roman te verweven. Hij heeft de controle over de eerdere delen. Daarbij wetend dat voor de lezer al deze aspecten pas later duidelijk zouden worden. Een tour de force waarbij de verteller de enorme van het verhaal helemaal onder controle heeft.

Als Advocaat van de hanen in 1990 verschijnt, moet het 3e deel nog verschijnen. Uiteindelijk komt dit deel in 2 helften in 1996 uit. Pas dan ontdekken de lezers hoe goed het 4e deel aansluit op de eerdere delen. A.F.Th. van der Heijden laat zien hoe goed hij de controle hij heeft over de vele verhaallijnen.

De alcohol speelt natuurlijk in de hele Tandeloze tijd een prominente rol. Ook dat de alcohol fataal kan zijn, zie je in de eerdere delen terug. De relatie met Zwanet Vrauwdeunt is hier samen met de advocaat. Hoe Ernst Quispel aan haar komt, blijft lange tijd onduidelijk. Zij krijgt zelfs een kind van hem, een dochter. Quispel is een periodiek alcoholist, een ‘kwartaaldrinker’ zoals hij het zelf noemt.

Eerst was er de euforie zonder drank, een euforie die zich naar buiten keerde. Pas toen hij het niet langer hield en de wereld deelgenoot wilde maken van zijn wonderbaarlijke geluk, ging hij kroegen bezoeken. Wekenlang duurde die toestand van opperste gelukzaligheid, die hij weerspiegeld zag in het zomerse humeur van de stadsbevolking. Tropisch voorjaar in Amsterdam. (252)

Aan het eind is de alcohol uitgewoed als hij het absolute dieptepunt bereikt. Dan heeft de alcohol alle lust in hem uitgedoofd. Hij heeft verloren en moet zich gewonnen geven. Het leven in de euforie is dan voorbij. Het gewone leven begint weer en hij kan er weer een paar maanden tegenaan. Het einde van Advocaat van de hanen blijkt deze levenswijze niet meer houdbaar. Ernst Quispel maakt een opmerkekijke keuze.

Dat Ernst Quispel in het 6e deel dat nog in ontwikkeling is, een plek krijgt, is onweerstaanbaar. Het maakt het verlangen naar dit deel met de veelzeggende titel Kwaadschiks alleen maar groter. Het zou vorig jaar al verschijnen, maar daar kwam de historische roman Ochtendgave eerst nog even tussendoor. Nu hopen dat dit najaar het 6e deel vande Tandeloze tijd verschijnt.

A.F.Th van der Heijden: Advocaat van de hanen. De tandeloze tijd 4. Amsterdam: Querido, 1998 [1e druk 1990]. ISBN: 90 214 6690 2. 574 pagina’s. Prijs: € 15,00.Bestel

Geen opmerkingen: