25 juni 2011

Waar blijft de boekhandel?

Boekverkoop op de Haagse boekenmarkt

Het gaat slecht met de boekwinkels sijpelt de laatste weken in het nieuws. Na de betalingsregeling die Selexyx moest treffen, volgt de opheffing van de boekhandelketen Paagman – niet de verwarren met de Haagse Paagman – met winkels in Rijswijk, Leidschendam, Delft, Zoetermeer en Rotterdam.

Op de site van Paagman staat dat de opheffing wordt veroorzaakt door de enorme concurrentie van entertainment/nieuwe media en de financiële crisis. Of je het laatste als excuus mag aanvoeren, betwijfel ik. Dan zouden de effecten van de financiële crisis de boekhandels erg laat moeten treffen.

Ik denk dat eerder een andere crisis de boekhandels treft. Het is de crisis van het boek waarbij via internet heel eenvoudig een boek besteld kan worden. Of voor het e-book al een grote rol is weggelegd, weet ik niet. Maar boeken kunnen snel en eenvoudig besteld worden via internet. Daarvoor ben je niet afhankelijk van wat de boekhandel op voorraad heeft.

Ik denk dat boekhandels veel te weinig inspelen op de veranderende markt. Ze zouden zich veel sterker kunnen profileren op internet. Bovendien kun je met een beetje creativiteit de online wereld met de offline wereld combineren. Zeker ook als het om fictie draait. Ik denk dan aan initiatieven zoals de Harry Potter site die afgelopen week is gelanceerd. Hier wordt een wereld gemaakt rond de wereld die in het boek wordt verteld. Dergelijke lokale initiatieven rond een boek of een schrijver zouden verrassende resultaten kunnen opleveren waar internetwinkels jaloers op kunnen zijn.

Boekhandels geven aan dat in de december en in de boekenweek de verkoop achter bleef ten opzichte van andere jaren. Juist in deze periodes kan een mooie combinatie van online met offline worden gemaakt.

De boekenweek van volgend jaar kan daar al mee beginnen. Waarom moet de schrijver van het boekenweekgeschenk zich helemaal door Nederland laten rondrijden. En waarom kunnen lezers hier niet in participeren? Een boek is met internet veel meer dan een paar bladzijden tussen een kaft. Internet is een open boek. Dat boek kun je openen. Ook als boekhandel.

Een branche die een paar jaar geleden nog in volle bloei stond, vergeet misschien verder te kijken dan het boek dat ze verkoopt. In dat opzicht kunnen ze veel leren van de bibliotheek. De bibliotheek verandert traag mee met de wereld. Ze manifesteert zich online en weet ook veel meer haar publiek te bereiken. Een bezoek aan de bibliotheek draait niet meer alleen om een boek ophalen. Het is veel meer geworden.

Als de boekhandel uit de wereld van het boek stapt, ontdekt de boekhandelaar dat het boek ook buiten die bladzijdes leeft. Als hij daarop inspeelt, dan ligt er een mooie kans voor hem in het verschiet.

Bovendien moet de boekhandelaar weer terug naar zijn roots: hij zal meer en meer de rol van uitgever moeten gaan vervullen. Geef de bewoners van je stad de gelegenheid bij jou een boek uit te geven. Dat gaat van het familieboek tot en met een dichtbundel. Vroegere boekhandels combineerden uitgeven en boekverkoop ook.

Hier ligt een mooie mogelijkheid om een vast publiek aan je te binden. Als je lezer dan ook nog eens via internet kan bestellen. En bij het ophalen van het boek meer krijgt dan een boek, misschien dat je dan een nieuwe markt ontdekt.

Maar boekhandelaar begin eerst gewoon hier op internet. Wie weet kun je een mooie boekenblog starten. Of via twitter mensen op mooie boeken wijzen. Je verschuift je horizon dan van de winkel naar de hele grote wereld om je heen. Maar daar zitten je klanten nu ook. Dus grijp de uitdaging aan en begin vandaag nog.

Geen opmerkingen: