Ik heb hem gezien: de boekenkist waarin Hugo de Groot zou zijn gesmokkeld uit Slot Loevestein. Hij zit gevangen omdat hij de kant kiest van Johan van Oldenbarnevelt. Prins Maurits geeft hem levenslang en sluit de geleerde op in Slot Loevestein. Hij werkt daar al aan een werk.
Pas na de beroemde ontsnapping in de boekenkist en vlucht naar Frankrijk, schrijft hij het werk dat hem echt beroemd zou maken. Het boek over internationaal recht De iure belli ac pacis waarmee hij de grondlegger is van het internationaal recht zoals dat nu geldt en waar het Tokio tribunaal op is gebaseerd.
Kees van Beijnum haalt Hugo de Groot regelmatig aan in zijn roman De offers. Zo vraagt de hoofdpersoon, rechter Rem Brink zich af wat Hugo de Groot gevonden zou hebben van de aanklacht zoals zij het formuleren: misdaden tegen de vrede.
| Zou de zeventiende-eeuwse grondlegger van zuivere en onaantastbare ideeën over recht en oorlog dit concept verworpen hebben? (58) |
Voor Brink staat Grotius heel hoog in de rang naar volmaaktheid. Hij hoort samen met Bach tot het mensenwerk waarin hij onvoorwaardelijk gelooft. In gesprek met zijn mederechters raadt hij aan om als ze in Nederland komen, zeker Slot Loevestein te bezoeken. Zeker ook omdat hij verwijst naar de onvoorwaardelijke liefde van Grotius’ vrouw Maria:
| ‘Een paar jaar later schreef hij De iure belli ac pacic, zijn grote werk over het oorlogsrecht. En waar zouden wij rechters van het tribunaal staan zonder dat boek, vraag ik u.’ (225) |
De vrouw achter de grote man lijkt in het geval van Grotius minstens zo belangrijk. Het verhaal gaat dat zij de list met de boekenkist had bedacht. Ze is daarmee het symbool geworden van de sterke vrouw achter de grote man. Met dit gegeven speelt Kees van Beijnum in zijn roman.
Het zet het overspel van Rem Brink tegenover de onvoorwaardelijke liefde van Maria voor haar man Hugo de Groot. Zeker omdat de verteller dit verhaal situeert als de rechters met hun overgekomen vrouwen zijn. Rem Brinks vrouw Dorien scoort hoge ogen bij zijn collega’s. Zo zegt Lord Patrick tegen hem:
| ‘[J]ij bent een verdomde geluksvogel met deze vrouw’. |
Het is de verstokte vrijgezel die tegen de overspelige echtgenoot spreekt. Het levert Rem Brink nieuwe twijfel, want tegen zijn Japanse liefje heeft hij beloofd haar op te zoeken als zijn vrouw weer terug naar Nederland is.
Kees van Beijnum:De offers Uitgeverij De bezige bij, Amsterdam, 2014. ISBN 987 90 234 8628 2. 512 pagina’s. Prijs: € 24,90.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn derde bijdrage over Kees van Beijnums roman De offers. We lazen dit boek zondag bijEen perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten