Vandaag leest het online leesclubje Een perfecte dag voor literatuur de roman Ik kom terug van Adriaan van Dis. Ik las het boek vorig jaar rond deze tijd en omdat ik het verhaal niet meer helemaal scherp had toen ik het wilde bloggen en recenseren, las ik het nog een keer in het voorjaar.
Nu lees ik het niet, ik laat het bewust weg en probeer het verhaal te vertellen uit mijn geheugen. Een bijzonder experiment. De roman past in een tijd waarin veel schrijvers schrijven over hun overleden moeder. Naast Adriaan van Dis, hebben ook Maarten ’t Hart en Jan Siebelink onlangs over hun moeder geschreven.
De overeenkomst. De schrijvers zijn ongeveer allemaal van dezelfde generatie (geboren tussen 1944 en 1950) en ze hebben allemaal over hun overleden vader geschreven. Adriaan van Dis is al sinds Indische duinen bezig met zijn dominante vader. Het vormt een terugkerend motief in zijn werk. Maarten ’t Hart schreef ontroerend over zijn vader in De Jacobsladder en Jan Siebelink scoorde hoge ogen met Knielen voor een bed violen.
Wat mij van het boek van Adriaan van Dis bijstaat, is vooral de weergave van de verschillende kanten van zijn moeder. Ze is manipulatief, ze wil dat hij haar doodmaakt en komt tot de bizarre ruil: haar leven voor haar verhaal. Het geeft de roman een bijzondere lading. Daarnaast lijkt het alsof de verteller pas nu aandacht heeft voor het verhaal van zijn moeder, terwijl hij over zijn vader eindeloos geschreven heeft.
De milde kant van het verhaal, het verhaal van zijn moeder waarin ook de dramatiek van zijn grootvader en het grote verlies van grote sommen geld aan de orde komt. De verteller benadrukt dat de zucht naar geld, speculatie, tot verlies van geld leidt. Al het geld dat opa heeft belegd in de Russische spoorwegen is verdampt.
Net als de indrukwekkende verhalen over Nederlands-Indië en het geloof in geheimzinnige krachten. Madame Blavatsky met haar theosofische verhandeling die heilig is voor de moeder van de verteller. Hoe de geest het lichaam verlaat, maar ondertussen ook met liefde behandeld moet worden.
Tot slot herinner ik mij hoe zijn moeder haar eer probeert hoog te houden en in dezelfde val trapt als haar vader: de schijn is sterker dan het wezen. Het vermeende kapitaal is de kale bodem van een kist.
Daarmee is Ik kom terug een leuk boek om aan terug te denken, maar om het nu weer te gaan herlezen. Nee, ik lees het uit mijn herinnering en dat is even genoeg voor vandaag.
Lees mijn eerdere besprekingen
Adriaan van Dis: Ik kom terug. Roman. Amsterdam, Antwerpen: Uitgeverij Augustus, 2014. ISBN: 978 90 254 4346 7. Prijs: € 19,99. 288 pagina’s.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn bijdrage over Ik kom terug van Adriaan van Dis. We lezen dit boek vandaag bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten