01 maart 2016

Walgelijk dik

image

In de roman De ochtendgave van A.F.Th. van der Heijden ontmoet Caspar Sonmans 6 jaar na de huwelijksnacht zijn vrouw Sara in de kamer van de Franse ambassadeur Ezechiël Caloyanni, markies van Lavandes. Caspar heeft een raadselachtig briefje ontvangen van de ambassadeur waarin hij schrijft dat de secretaris de betaalde boetes omdat zijn vrouw niet thuis was, terugkrijgt.

In de diplomatenkamer staat achter het gordijn niet de ambassadeur zoals hij verwacht, maar zijn vrouw:

Ze was het, en ze was het niet. Haar lichaam kwam me ronder en vleziger voor dan ik me herinnerde, maar dat kon aan de kledinglagen liggen. (170)

Haar donkere haar is vaalblond, volgens Sara met hulp van de kamenierster:

‘Ik laat haar emmers licht bier drinken, dat ze dan weer uitplast… om mijn haar te bleken. Blond voor blond, noemen we dat. Het riekt wel, door de mout.’ Sara grinnikte. ‘De juffer klaagt dat ze zo aankomt van al dat bier.’ (172)

Hier past Van der Heijden een mooi staaltje weetjes uit de geschiedenis in zijn roman. Hoe blondeerde men in de 17e eeuw het haar: met de plas van bier. De laatste opmerking is natuurlijk 21e eeuwse humor in een roman die speelt in de 17e eeuw.

Caspar ziet dat zijn vrouw is voller geworden. Hij vindt het weelderige vlees mooi. Ze zijn in gesprek over de situatie, de geboorte van hun kind, Etienne die op een dag voor zijn deur stond en die Sara bij hem heeft laten afleveren. Ze vindt dat hun zoon door hem moet worden opgevoed. Een bijzonder verhaal.

Tot haar nieuwe postuur onderwerp van gesprek wordt. Ze probeert de trouwjurk aan te trekken omdat ze iets minder opvallends zoekt voor de ontsnapping. A.F.Th. van der Heijden weet Sara als een typisch hedendaagse vrouw te laten spreken over haar nieuwe figuur.

De stof viel niet langer ruim en soepel over haar boezem en heupen: ze moest zich er echt in wringen.
‘Ik ben walgelijk dik geworden.’
‘Rijper.’
‘Zie je wel, je vindt me een vetzak.’ Ze stond met een boos gezicht voor de spiegel te draaien. (196)

Net als de eerdere grap over de kamenierster zou een vrouw in 1678 nooit zoiets over zichzelf zeggen. Hier sijpelt de 21e eeuw in het verhaal. Niet erg, vooral erg grappig hoe een historische roman ook veel verteld over de tijd waarin we nu leven.

Het is het spel dat A.F.Th. van der Heijden speelt met zijn personages, het verhaal en met de lezer. Een verrukkelijk spel. Het spel van een schrijver van formaat. Dat maakt ook dat De ochtendgave een roman is om van te genieten.

A.F.Th. van der Heijden: De ochtendgave. Roman. Amsterdam: De bezige bij, 2015. ISBN: 978 90 234 5776 3. 304 pagina’s. Prijs: € 23.90. Bestel

Geen opmerkingen: