Historische romans vertellen vaak een ander verhaal dan de historie. Dat is het mooie van een roman die in het verleden speelt. Het verleden is decor. Het eigenlijke verhaal is een ander verhaal. Dat verhaal zou in alle tijden kunnen spelen. Het verleden is een afleiding voor het eigenlijke verhaal.
Het verhaal dat Pauline Genee in Duel met paard vertelt is dat ook. Het is een historische verhaal over het wonderpaard Hans – Kluger Hans – dat onder leiding van zijn baas Von Osten kan rekenen. Maar gelukkig komt er ook een ander verhaal: het verlangen naar erkenning.
Zijn baas geeft hem een som op en hij tikt de juiste uitkomst. Wortels, deelbreuken of andere lastige rekenkundige opgaven. Niets is teveel voor het beest. De oude onderwijzer Von Osten is tevreden met de beste leerling die hij ooit gehad heeft: het paard Hans.
Pauline Genee plaatst haar verhaal in dit historische decor: het Berlijn van 1903. Een moderne metropool: de metro rijdt net, door de straten rijden de eerste auto’s en de tram wordt aangedreven door een elektrische draad. De wetenschap viert hoogtij.
In die wetenschap zoekt de hoofdpersoon Wilhelm von Osten erkenning. Hij wil erkenning voor wat hij doet met zijn paard. Door hem dag in dag uit te trainen in de sommen en hem ervoor te belonen, wil hij bewijzen dat zijn paard Hans een slim wezen is.
Het is zijn gevecht tegen de drukkende kracht van zijn vader, man van adel. Deze ziet niets in de roeping van zijn zoon om onderwijzer te worden. Het verhaal komt bijna terloops voorbij, maar het vormt de reden om paarden in plaats van kinderen te onderwijzen. De vader die hem het leven zuur maakt. Het achtervolgt hem al bijna zeventig jaar.
De teleurstelling in de afloop van het ‘echte’ onderzoek, waarbij de uitkomst vooral als een verlies wordt ervaren. Het is het einde van de roman. Alleen de lezer beseft dat het Kluger Hans-effect van grotere betekenis voor de wetenschap is, dan een paard dat kan rekenen.
Het verhaal dat Pauline Genee hier schrijft is een verhaal van ontworstelen, een zoektocht naar erkenning. Er mogen zijn. De passie om een paard te leren rekenen. Het verdriet dat erachter schuilt en het verlangen naar liefde door de erkenning. En een vader die dat nooit zal zien.
Het is een prachtig verhaal. Dat het in de geschiedenis speelt, maakt het alleen maar mooier.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is mijn bijdrage over Pauline Genee’s roman Duel met paard bij Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten