22 december 2012

Poetische La Nativite du Seigneur

image

Het begint traditie te worden: voor de kerst naar Olivier Messiaens La Nativite du Seigneur in Het orgelpark. De uitvoerder was dezelfde als vorig jaar: Willem Tanke. Hij gaf een sprankele uitvoering op het Verschueren-orgel. Voor mij klonk het instrument beduidend beter dan vorig jaar. Toen wilde het nog overkomen als een te groot instrument voor deze ruimte.

De uitvoering was ook beduidend poetischer dan vorig jaar. Willem Tanke registreerde vorig jaar traditioneler. Hij liet dat gisteravond veel meer los. Het Verschueren-orgel is geen Cavaille Coll en ook geen Adema-orgel. Dat vraagt om een andere benadering van de muziek. Willem Tanke slaagde er daarom veel beter in om de essentie van het stuk over te brengen.

Daarnaast hield hij er meer rekening mee dat het publiek dicht op het instrument zit. Het orgel klinkt snel te hard waardoor je als luisteraar bijna geen verschillen meer kunt onderscheiden. Het wordt dan eenvormig. Iets dat zeer ongewenst is bij een concert rond een werk. Juist dit grote orgelwerk rond de geboorte van de Heer, bevat een ongelooflijke rijkdom. Ritmes, melodieen en akkoorden dagen de luisteraar uit.

Gisteravond stond vooral de poezie van La Nativite du Seigneur centraal. Want dit bijzondere orgelwerk is een gedicht op noten. Willem Tanke slaagde er goed in om dit aspect over te brengen. Hij deed dit in een speelse uitvoering. Zo speelde hij de tweede meditatie Les bergers, de herders waarbij hij de hautbois fraai afwisselde met de cromorne. Het poetische Le Verbe kreeg veel meer kracht door niet met het volle werk te werken in het eerste deel.

image

Maar het meest onderscheidde Willem Tanke zich in de uitvoering zelf. De accenten die hij legde. Zo gaf het derde deel, Desseins eternels, eeuwige bestemming, een bijna mystieke ervaring. De rust van de strijkers gaven het stuk een enorme klankrijkdom mee. Dat gold voor meer delen. Ik ging verrijkt gisteravond naar huis. Het was erg inspirerend om ter plekke gedichten te schrijven bij deze muziek.

Ik weet natuurlijk niet of de traditie van La Nativite du Seigneur wordt doorgezet in het orgelpark. Het zou een mooie uitdaging zijn om de verschillende delen op de verschillende orgels uit te voeren. Het kan een nieuwe interpretatie oproepen of een accent ergens anders op leggen. Want als een muziekstuk van Olivier Messiaen geschikt is voor een brede interpretatie, dan is het wel dit stuk.

Geen opmerkingen: