06 november 2013

Noppende paarden

image

De mooiste vondsten in de kringloopwinkel zijn de boeken waarmee je net mee bezig bent. Of dat werk dat je net zoekt. Als je zoiets voor een zacht prijsje op de kop tikt, is mijn hele dag goed.

Zo vond ik even onverwacht als gewenst het boekje Voerman’s paarden, samengesteld door Jan Voerman sr. bewonderaar Henk van Ulsen. Ik hoorde veel over deze acteur en Voerman-verzamelaar van Jacob Jan Voerman. Het was zelfs zijn droom om samen met deze bekende Overijsselse acteur een toneelstuk te schrijven en te spelen over de twee Voermannen.

Noppende paarden

Jacob Jan sprak even raadselachtig als het woord zelf is over ‘noppende paarden’. Hij vertelde dat deze aanduiding de paardenschilderijen van Jan Voerman met een geheimzinnigheid omhulde. Niemand wist precies wat het was. Het riekte naar iets dat misschien wel een beetje vies was. Had het met de voortplanting te maken of was het iets anders.

De paarden van Jan Voerman zijn bijna even sprekend als zijn wolkenluchten. Het mooiste is natuurlijk de combinatie van paarden die in de uiterwaarde staan. De IJssel op de achtergrond en boven dit alles de wolkenhemel.

Schilderijen en gedichten

In het boek Voerman’s paarden staan de schilderijen afgewisseld met gedichten over paarden van onder andere Gerrit Achterberg, Jan Baeke, Ida Gerhardt en Rudger Kopland. Het boek bevat de schilderijen uit de Voerman-collectie van Henk van Ulsen, die de Hannema-de Stuers Fundatie in 1994 verwierf.

In haar inleiding bij dit boek vol paarden – in woord en beeld – geeft Saskia Derksen een duidelijke omschrijving van het woord noppen, dat volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal een Gelders woord is:

Met noppen wordt bedoeld dat twee paarden in tegengestelde richting naast elkaar staan, de hoofden naar elkaar toegewend en elkaar zachtjes met tong of tanden de noppen (oneffenheden) uit de vacht masseren. (15)

image
Noppende paarden van Jan Voerman sr.

Geen opmerkingen: