Rijksmuseum

Bij de opening van het vernieuwde Rijksmuseum sprak directeur Wim Pijbes over het doel van het Rijksmuseum: alle kinderen in Nederland voor hun 12e jaar de Nachtwacht laten zien.

Een bijzonder doel dat Doris bij alle aandacht in de media voor de opening van het vernieuwde Rijks goed opving. ‘Ik wil op mijn verjaardag naar het Rijksmuseum’, zei ze. ‘Om de Nachtwacht te zien.’

Ze is acht jaar geworden en heeft dus nog vier jaar de tijd om de doelstelling te halen. Maar dat was niet belangrijk. ‘We kunnen nog een keertje.’ Bovendien moest ze vanmorgen haar verjaardagsmuts op.

Zo stapten wij vroeg in de trein op weg naar het Rijksmuseum in Amsterdam, via Amsterdam Zuid en tram 5 kwamen we in de cultuurtempel van Nederland. Ze herkende het gebouw van architect Cuypers als van verre. Onderwijl kregen we de ene felicitatie na de andere. Het valt best op dat je jarig bent als je met een verjaardagsmuts rondloopt. Zelfs al is het in Amsterdam.

Vanuit de tram zagen we de lange rijen wachtenden bij het Van Goghmuseum en Stedelijk. We vreesden soortgelijke taferelen bij het Rijksmuseum. De verf van de restauratie is nauwelijks opgedroogd. De aandacht in de media niet vergeten. Dus dat beloofde wat.

Maar de rij viel erg mee. Alleen moest ik mijn rugzak inleveren en daar was een kleine rij. Daarna weifelden we even welke weg we zouden inslaan. Doris wilde graag bij de Middeleeuwen beginnen en we liepen de zalen met prachtige Middeleeuwse en Renaissance kunst door.

Daar troffen we ondermeer Renaissancekunst van Lucas van Leyden aan. De dans om het gouden kalf, een altaarstuk uit ca. 1530. Ik ben liefhebber van deze schilder uit Leiden. Maar het verlangen naar de Nachtwacht werd sterker en een klein uurtje later betraden we de zaal, de galerij der Groten op de tweede verdieping.

‘Waar is de Nachtwacht dan?’ vroeg ze terwijl we aankwamen op de tweede verdieping, precies ter hoogte van de zaal met de Nachtwacht. Ik zag hem zo opdoemen vanuit het trapportaal. Imposant en groots: de Nachtwacht van Rembrandt.

Hoe vaak heb ik dat beeld niet gezien. Ontelbare keren. De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Dat is de originele titel. Het meisje dat vol in het licht valt. De schutters erom heen. De kapitein en luitenant beraadslagen iets, de route die gemarcheerd moet worden? De heer op de trom en de enorme vlag die deels buiten het schilderij valt.

Misschien is het vooral de grootte van het schilderij. Dat origineel nog groter was. Een heel stuk van de linkerkant is verdwenen en daarmee is de compositie niet zo volmaakt. Maar zeker een mooi gebruik van de kleuren en het licht.

De zaal is ook prachtig. De andere schuttersstukken vallen erbij in het niet. Net als de vrouwenfiguren die het dak dragen. Ze verbeelden, nacht, morgen, dag en avond. Ik moest gelijk denken aan Junghuhn. Deze kariatiden zouden zinspelen op Rembrandts spel met licht en donker. Voor mij verwijzen ze naar de dagelijkse cyclus van het leven.

Ik had bewondering voor het geduld en de liefde waarmee ze naar het schilderij van Rembrandt keek. Een meisje van acht dat geniet van kunst. De kunst met een hoofdletter. Ze lijkt het te begrijpen.

De eregalerij bevat overigens prachtige schilderijen en biedt een mooi overzicht van de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden eeuw. Jan Steen, Jacob van Ruisdael en Salomon van Ruysdael. Net als Frans Hals en Johannes Vermeer. Schilderijen die je vaak al kent, maar nu in het echt ziet.

Heerlijk om zo samen te genieten van kunst en geschiedenis. Na het zien van de eregalerij liep het museum steeds voller. We zijn nog in de zalen met scheepsmodellen en wapens geweest, maar vrij snel daarna was het lunchtijd. In de museumwinkel kreeg de jarige ook nog een cadeau van het museum: een mooie kaart van de Nachtwacht en een boekenlegger.

De trek in een lunch lokte ons naar buiten. Daar zagen we de lange rij wachtenden voor de draaideur van het museum staan. Een heerlijke pizza hebben we veroverd aan de Lange Leidsedwarsstraat, met uitzicht op lossende leveranciers. Ook hier van alle kanten felicitaties. Een verjaardagmuts valt op. Ook in Amsterdam.

Onderweg naar huis en bij het uitlaten van de honden heb ik nog lang genoten van de beelden van deze meesterwerken.