De ultieme Afrikaanse safari begint in Kaapstad, de plek waar Paul Theroux in Dark Star Safari zijn reis door Afrika eindigde. Hij verwijst in Laatste trein naar Zona Verde heel vaak naar zijn vorige reis door Afrika.
Hij vergelijkt de townships en krottenwijken, met de plekken waar hij tien jaar eerder kwam in Dark Star Safari. Werd het hem in die tijd nog ontraden, nu is het bezoek aan een sloppenwijk een heuse vorm van toerisme. Naast een wildsafari in een natuurpark, kunnen toeristen zonder problemen hun neus steken in andermans zaken en een township bezoeken.
Paul Theroux herhaalt deze bevinding meerdere keren. Een bezoek aan de arme wijken van New York of Londen haalt iemand tegenwoordig wel uit zijn hoofd, maar in Zuid-Afrika stapt hij zonder gene een sloppenwijk binnen. Voor de Amerikaanse reisverhalenschrijver is het een vorm van voyeurisme. Hij gebruikt zijn bezoeken aan de sloppenwijken om veranderingen te bespeuren. En hij ziet deze zeker. Hij heeft het idee dat de situatie in deze wijken minder uitzichtloos is geworden dan eerst.
Machinegeweer
Dat positieve beeld is hij snel kwijt in de bus naar Windhoek. Zo is voor de president van Zuid-Afrika zijn lijflied een lied dat de machinegeweer verheerlijkt. Ook roepen veel leiders op tot het doden van de blanke boer. Ze vergeten daarbij dat hun land voor de voedselvoorziening sterk afhankelijk is van Afrikaner boeren.
In zijn gesprekken blanken van wie de grond in Zimbabwe was onteigent, blijkt dat de Zimbabwanen sinds het vertrek van de boeren nauwelijks in staat zijn zich in hun eigen voedsel te voorzien. Een gevaar dat voor Zuid-Afrika ook dreigt. Paul Theroux gaat fel van leer tegen idealisten als Bono die liedjes als ‘Schiet de boer neer’, vergoeilijken door te zeggen dat het eigenlijk volksmuziek is.
Olifantenrug
De situatie in Namibië deprimeert hem. Al laten de San (bosjesmannen) en een safari op een olifantenrug hem ook een andere kant van het land zien. Hij komt vooral het Afrika tegen van de vooroordelen, waarbij armoede en uitzichtloosheid overheersen. Mensen die op een kluitje zitten in de sloppenwijken. Voor Paul Theroux zijn de sloppenwijken plekken waar de mensen tijdelijk wonen. Maar waar bijna iedereen zijn hele leven gedwongen blijft zitten.
Daar spreekt hij zich duidelijk uit over ontwikkelingshulp. Volgens hem bevordert de hulp vanuit het Westen alleen maar de uitzichtloosheid. Het maakt de mensen lui en weinig inventief om iets aan hun situatie te doen. Bovendien spekt het eerder de kassen van de gevende landen door de opdrachten die ze ermee binnen halen. Het kapitaal verdwijnt zo even hard als dat het gegeven is.
Meer lezen
Dit is het tweede deel van een serie over het nieuwste reisboek van Paul Theroux, Laatste trein naar Zona Verde, Mijn ultieme Afrikaanse safari. Lees de andere delen:
Gegevens boek
Paul Theroux: Laatste trein naar Zona Verde, Mijn ultieme Afrikaanse safari. Vertaling van The Last Train to Zona Verde, My ultimate African safari. Vertaald door Nan Lenders, met dank aan Anneke Bok. Amsterdam: Uitgeverij Atlas/Contact, 2013. ISBN: 978 90 450 2451 6. Prijs: € 24,95.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten