De hoogste verwachtingen had ik bij het openen van de bundel Waar we wonen van Thomas Möhlmann bij de cyclus ‘Achter de wolken’. De onderlinge verbanden proberen een vliegreis voor te stellen, met verwijzingen naar een vliegtuig, een vertrekhal en een haven. Waarbij het lyrisch ik de ene keer op de grond staat en andere keer vliegt.
Het vijfde gedicht steekt met kop en schouders boven de andere gedichten in die cyclus uit. Het heet ‘De lucht trekt open, de lucht trekt dicht’. Hier spreekt het lyrisch ik in heel mooie en treffende beelden in de tweede strofe:
| een blaar drukt langzaam een nagel van zijn plaats een man trekt als een T-shirt een paardenvel over zijn hoofd, de aarde sleurt de wijzers omlaag en de maan beurt ze weer op, in de ketel tikken lucht en water elkaar aan, in de vitrine ademt het ijs onder een vis, een vliegtuig slaat sierlijk zijn vleugels uit. (27) |
Het typeert de dichter Thomas Möhlmann. Hij zet de lezer graag op het verkeerde been. Want trekt de man nu een t-shirt of een paardenvel over zijn hoofd? Het is een beetje een flauw spel, dat na een paar gedichten zelfs begint te vervelen, maar in een gedicht zijn werk goed doet. Hetzelfde geldt voor de beelden die hij steeds weet op te roepen.
Het zijn mooie op zichzelf staande beelden waar je lekker bij kunt wegdromen. Het spel met de lezer komt op een grappige manier tot uiting in het negende gedicht uit deze cyclus. Hier blaast het lyrisch ik de rook van zijn sigaret omhoog ‘ín een dunne trechter’:
| trek jij daar boven in het donker achter de wolken, over de wolken in een lichte stip aan mij voorbij. (31) |
Een grappig beeld, dat zeker hout snijdt op deze plek. Alleen vraag ik mij af of het gedicht nog mooi is bij herlezing. De raadselachtigheid lijkt met deze duiding te zijn verdwenen. Dat effect weet Thomas Möhlmann in zijn bundel niet zo goed te overstijgen. Het blijft een beetje zweven bij die eenmalige lezing en nodigt niet uit om vooruit of terug te bladeren.
De bundel vraagt daarmee niet om herlezing. Het grijpt je niet vast, wat ik bij andere dichters wel vaak heb. Om ze nog een keer te lezen en nog een keer. Tegelijk besef ik dat het een heerlijke bundel is om te lezen. Het effect is genieten op het moment. Geen opsmuk, in eenvoudige taal en universele beelden.
Een perfecte dag voor literatuur
Dit is een vervolgbijdrage aan Een perfecte dag voor literatuur van notjustanybook.nl. Lees de bijdragen van anderen in de reacties.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten