Ik ken IJsland van de muziek van Sígur Ros. Een ex-collega attendeerde mij op het bestaan van deze band en het gebruik van harmoniums. Later zag ik de prachtige film Heima. Hierin bespelen ze het harmonium op allerlei locaties in IJsland. De onherbergzaamheid en het mystieke krijgen hier een mooie verwerking in de muziek.
In de roman Een vrouw op 1000º van Hallgrímur Helgason komt ook een harmonium voor. De hoofdpersoon Here is op de boerderij van Onlina op Breidafjord. Ze is zes jaar en heeft zich verschansd bij het harmonium.
De geestelijk gehandicapte Gunna heeft op dat moment contact met haar geliefde via de radiotelefoon. Ze heeft de bijnaam Zweet-Gunna omdat ze zo verschrikkelijk zweet.
| Ze straalde zo’n lichaamswarmte af dat ze met haar constant zwetende, zeehondachtige lijf de huiskamer in de Gudrunhut als de beste radiator verwarmde. (51) |
Terwijl Zweet-Gunna met haar geliefde via de radiotelefoon contact heeft, zit de hoofdpersoon en ik-verteller bij het harmonium:
| Ikzelf zat op mijn hurken onder het harmonium en doodde de tijd door met mijn handen op de pedalen te drukken. Het instrument gaf telkens een diepe zucht ten beste. (188) |
Een mooie herinnering van een kind dat zich vermengt met het verhaal van haar moeder over Zweet-Gunna. Het meisje hoort via de radiotelefoon dat haar geliefde Eggert een ander heeft. Gunna vertrok ’s avonds weer naar de hut waar ze woonde. Onderweg vindt ze op tragische wijze de dood. Weer vermengt de verteller prachtig de kinderherinnering met de verhalen van de volwassenen.
| Het verhaal van mama riep bij mij een beeld op dat me mijn hele leven is bijgebleven: Zweet-Gunna bevroren in een vrije val, horizontaal en zwaarlijvig, als een zeehond op een platte steen die zijn kop opheft en in de lucht beweegt, vlak voordat hij zich in de blonde branding stort. (191-192) |
De beelden waarbij de ruwe zee rond het fjord Breidafjord wordt gecombineerd met de herinnering van een kind en de verhalen van de volwassenen. Het maakt Een vrouw op 1000º van Hallgrímur Helgason tot een feest om te lezen.
Hallgrímur Helgason: Een vrouw op 1000º, Uit de memoires van Herbjörg Maria Björnson. Vertaald uit het IJslands door Marcel Otten. Utrecht, Amsterdam, Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2014. 542 pagina’s. Prijs: € 24,95
Geen opmerkingen:
Een reactie posten