Winnaar winterkukai 2025

Een e-mail met als titel 'Gefeliciteerd' zit in mijn berichteninbox. Ik ben verrast, maar ook op mijn hoede. Wie weet probeert iemand mijn wachtwoorden te ontfutselen of vraagt om geld over te maken.

Ik open het e-mailtje. Het is een bericht van de kukai waaraan ik heb meegedaan. Ik heb gewonnen bij de stemming 75 haiku's. Het thema is vuur en mijn haiku is:

wolken sprokkelen

brandhout aan de horizon

een hemels haardvuur

Ik ben helemaal blij, geef mijn adres door en herinner de organisator van de wedstrijd dat ik 3 jaar terug ook heb meegedaan én gewonnen. Over de andere keren dat ik meedeed, hou ik mij stil.

Ik krijg een boekenpakket toegestuurd. Vandaag is deze bij mij gearriveerd. Ik heb er een filmpje van gemaakt, compleet met een weergave van de haiku-verzameling in mijn boekenkast. Op 1 na heb ik geen enkel boek of tijdschrift uit het pakket dat ik kreeg.

Wat een verrassingen! Ik ben heel erg blij met de jaargangen van het multilinguaal haiku-journaal 'Whirligig', het dikke boek van Ad Antonie Beenackers: 'Ledig Erf, stel mij niet teleur', 'In memoriam' van Geert Verbeke en 'Haikool, 108 Haijnis' in Frans, Picardisch, Nederlands, Duits, Spaans en Engels.

Prachtige boeken waarvan ik nog geen enkele had, op het boek van Verbeke na. Ontzettend blij mee. Wat een leesvoer en vooral inspiratie. Het werkt heel inspirerend om korte gedichten van anderen te lezen.

Download de analyse geschreven door Lodewijk Ouwehand (PDF, 218 KB)

Lijfelijkheid - Dichter op Hofwijck 2025

Het buitenhuis van Huygens aan de Vliet in Voorburg ligt in het donker van de avond. Volgens de directeur van het museum dat in het huis gevestigd is, heet dat het deemster. Een woord dat volgens hem de neerlandici wel zullen herkennen. Er zijn veel neerlandici bij elkaar op deze avond. Het is de prijsuitreiking van de gedichtenwedstrijd Dichter op Hofwijck 2025.

Constantijn Huygens

Het thema is lijfelijkheid. De inspiratie voor de tuin rondom het buiten, is voor Constantijn Huygens het menselijk lichaam. Het huis is het hoofd. Verder is alles opgedeeld in lanen en vierkanten. Armen en benen. De boomgaard vormt de buik. Over alles is nagedacht. De lanen met bomen aan weerszijden zijn bedoeld om te wandelen en te filosoferen.

Christaan Huygens

Op de zolder heeft zoon Christiaan veel uitvindingen gedaan. De uitvinding van het slingeruurwerk krijgt in het huis aandacht. Er hangt een oude slinger. We kijken er in de Sael naar. Het is een relatief klein huis. Onder de rode balken zitten we en luisteren naar een lezing. Een spoken word artiest heeft haar ervaringen verwerkt. Ze zingt haar poëzie als een lied.

Beeldgedicht

Mijn inzending voor de wedstrijd is geïnspireerd op de tuin in de vorm van een menselijk lichaam. Het gedicht heb ik geschreven in de vorm van een menselijk lichaam. Een beelddicht waarin allerlei verwijzingen naar het menselijk lichaam verstopt zitten. Als het jurylid Ad Leerintveld vertelt dat er zelfs een 'beeldgedicht' bij de inzendingen zit, weet ik dat ik niet bij de prijswinnaars zit. Anders zou hij het namelijk niet hebben gezegd. 

Ook de publieksprijs gaat helaas aan mij voorbij. Voor iedereen die op mijn (beeld)gedicht 'Lichaam in woorden' gestemd heeft. Heel veel dank daarvoor.

Ouder worden

Zodoende loop ik de prachtige stapel boeken over Hofwijck mis. De 3 gedichten die winnen zijn allemaal ernstig. Gaan over ouder worden, dementie of juist over het kind zijn. Tegen deze mooie taal ben ik niet opgewassen. De winnares hoor ik later op het filmpje dat van de avond gemaakt is, heeft 12 jaar geleden ook de wedstrijd gewonnen. Ze is dus al Dichter op Hofwijck. Nu met een dubbele titel.

Al met al een heerlijke avond. Het is al een feest om op Hofwijck te gast te zijn in het huis van de familie Huygens. Wat een heerlijkheid.

hoofd hart en handen

hofwijck de binnenwereld

voor een buitenplaats

De leeslijst van 2024

2024 is een leesjaar geweest zoals ik nog nooit gehad heb. Veel meer kan ik op dit moment ook niet. Het schrijven valt mij zwaar. Het lukt in zeer beperkte mate en daar blijft het bij. Het lezen is heerlijk. Al bespreek ik geen boeken en maak ook minimaal aantekeningen bij wat ik lees. Ik geniet vooral en laat mij meenemen door het verhaal. Heerlijk om zo uit de dagelijkse werkelijkheid te ontsnappen.

Romans

Wat een prachtige boeken heb ik dit jaar mogen lezen. Ik heb er echt immens van genoten. Ik mocht de nieuwe romans van Jan van Aken, Ilja Leonard Pfeiffer en Christiaan Weijts lezen. Daarnaast de 3 romans die Louis Paul Boon schreef over het Aalst rond 1900. Niet zo vernieuwend als bijvoorbeeld De Kapellekensbaan, maar zeker wel de moeite van het lezen waard.

Notre-Dame

De treinreiziger die van zuid naar noord reist, moet door dwars door Parijs. Om van het Gare de Lyon naar station Nord te gaan. Er rijdt geen trein tussen die stations. Hij moet met de metro. Zie het voor je. Een gezin, vader, moeder en 3 kinderen met veel koffers. Voor de oudste van 12 jaar een tentje en een aparte stoel. De gehuurde tent heeft van alles 4 in plaats van 5.

Hij loopt daar met een heel zwaar wagentje. Het wagentje kent hij van de bejaarde vrouwen die ermee winkelen. Zijn oma heeft er ook eentje. Hier ligt een oranje tentje op. Geleend van kennissen. Bovenop een schuimmatras met veel bubbeltjes. Licht in gewicht, groot in volume.

Vruchtbaar - Reis door Het Natuurkunstpark 2024

Dit jaar is het thema van Natuurkunstpark 2024 Vruchtbaar. Ik bezocht het park op 4 augustus en op 26 augustus nog een keer. Geïnspireerd door de kunst en de zomer ontstonden verhalen, gedichten en tekeningen. 

Het is een reisverhaal. Een voettocht door het natuurpark Lelystad. Verwonderend over alles wat ik tegenkom. De bomen, de mensen, het gras en de dieren. En natuurlijk de kunst door 11 Flevolandse kunstenaars en een 12e kunstwerk van de bezoekers aan het Natuurkunstpark.

Mammoeten en een binnenzee

Voor een dichtwedstrijd schreef ik een gedicht over een binnenzee. Een toekomstbeeld dat even ver teruggaat als vooruitwijst met alle klimaatveranderingen in het vooruitzicht.

Mammoetenzee

morgenochtend vroeg

een speels mammoetenkind springt

in de binnenzee

voor de kust achter de dijk

glimlachen zon en water

kijk hoe het jong gaat

zijn slagtanden grinniken

tegen het water

de zwembandjes om

de buitendijk hoog houdt het

klimaat wel tegen

de golfjes brabbelen licht

terug naar zon en water

niemand vreest nog iets

tot mamamammoet opdoemt

slagtanden glimmen

Merel of engel

Bij het concert zingt een merel. Het is aan het einde als toegift. De organist speelt Bach en componisten onder invloed van Bach. Dan - na het applaus - zingt de merel. Ik staar omhoog naar het instrument. Vlak onder het kerkgewelf zingt een engel. De lange zwarte haren, de oranje mondhoeken. Het klinkt hemels.

In de kerk fluiten andere merels mee. Blackbird. De zonnestralen stralen de zomerdag op het blauwe orgel. Nog mooier dan het al is. Hooguit de nachtegaal, die fluit soms mee met de Rossignol.

blonde haren

wapperen een glimlach

een oranje knipoog

Uitkijken! - of Den Treek

verborgen in grond

de omgevallen bomen

bos uit de ijstijd

de stammen ringen jaren

vol kou, vocht en regenen

een nieuwe ijstijd

wacht de stoppende golfstroom

bezwete angstdroom

het stervende hout

takken deinen dodelijk

traag op de ijswind

niemand doet er iets tegen

verlamd vliegen vliegtuigen

over de rampplek

staat het boordevol bordjes

pas op voor de wolf

Wekservice - #zkv

Ze vertelt me dat mijn nieuwsbrief haar elke zondagochtend wekt. Hij stroomt precies om 7 uur de mailbox binnen. Dat geeft een pingeltje op de telefoon die op haar nachtkastje ligt. Het is echt heerlijk wakker worden, zegt ze. Ik kan het mij niet voorstellen. Mijn telefoon is stil. Al heb ik heel lang WhatsApp-berichtjes laten pingen bij binnenkomst. Nu zwijgt mijn telefoon in alle talen.

Voorlezen

Een man die mijn verhaaltjes leest, leest ze 's zondagsmorgens bij het ontbijt voor aan zijn vrouw. Heel schattig. Ook dat kan ik mij niet zo goed voorstellen. Mijn ouders lezen elkaar de krant voor bij het ontbijt. Ik word er vooral heel onrustig van.

Sta je nou elke zondag zo vroeg op? vraagt de vrouw aan mij. Ik knik. Schrijf je het dan ook? Ik schrijf het zaterdags en dan zet ik het e-mailprogramma klaar voor zondagmorgen 7 uur. Elke zondag om 1 minuut voor 7 stuurt het programma mijn berichtje naar de 67 abonnees.

Baas in eigen e-mail

Het zijn er iets meer geweest. Blijkbaar vonden die de nieuwsbrief niet leuk meer. Ik weet de reden niet. Ieder mag lezen of niet lezen wat hij wil. Baas in eigen e-mail. Als je het zat bent, dan stop je.

een lampje knippert

bericht van mijn telefoon

kan niet antwoorden

Abonneren? Meld je aan voor mijn zondagse nieuwsbrief

Veni Creator Spiritus - #pinksteren

Al sta ik inmiddels anders in het leven dan toen, ik denk vandaag terug aan die tijd. 30 jaar geleden deed ik op Pinksterzondag belijdenis van het geloof in de Westerkerk van Veenendaal. We zongen psalm 17: 

Ik zet mijn treden in Uw spoor,
Opdat mijn voet niet uit zou glijden;
Wil mij voor struikelen bevrijden,
En ga mij met Uw heillicht voor.
Ik roep U aan, 'k blijf op U wachten,
Omdat G', o God, mij altoos redt,
Ai, luister dan naar mijn gebed,
En neig Uw oren tot mijn klachten.

God-in-ons

Het was bijzonder om met Pinksteren het geloof te belijden. Ik moet eraan denken als ik het boek van Johan Goud lees: Een brief die niet meer dicht kan, Gesprek met mijn ongelovige alter ego. Ik kreeg het boek vorige maand van de remonstrantse dominee en filosoof. Hij schrijft:

Toen de Leidse godsdienstfilosoof Herman Heering mij op Pinksterzondag als remonstrants predikant in Eindhoven bevestigde, in juni 1984, typeerde hij de grote christelijke feesten met de woorden die me bijgebleven zijn: Kerstfeest als de viering van God-met-ons, Pasen als het feest van de opstanding en van God-voor-ons, Pinksteren als de viering van God-in-ons.

Een betere aanduiding voor het bijzondere feest van de geest is er eigenlijk niet. De goddelijke geest die in ons leeft, inspiratie geeft en liefde. Dat is meer dan een wens. Het is een levenskracht.

Pinksterhymne

De Pinksterhymne Veni Creator Spiritus is één van de mooiste hymnes. Het verlangen naar de schepper en de geest, die het hart vervullen van hemelse barmhartigheid. De tekst ook veelomvattend over het duistere verstand dat verlicht wordt door de geest in de vertaling van J.W. Schulte Nordholt.

Verlicht ons duistere verstand,
geef dat ons hart van liefde brandt,
en dat ons zwakke lichaam leeft
vanuit de kracht die Gij het geeft.

De geest zorg voor levenskracht. Het is de adem waarmee God de mens bij de schepping tot leven wekte. De geest die leven geeft, het verstand inspireert en de liefde opwekt.

Notre-Dame Parijs

Er is op Youtube een filmpje uit de Notre-Dame in Parijs. Een priester zet met een heel zwaar Frans accent het Veni Creator Spiritus in. Dan nemen het orgel en de mensen in de kerk het over. Dat is voor  Pinksteren.

de stem zweeft hoog door
de gewelven een gebed
kom schepper geest